Foto: Tim Wagner
“Genoeg is genoeg!” De inwoners van de noordelijkste provincie van Nederland zijn het wachten zat. Zij wonen op de grootste gasbel van Europa en dát weten ze. Scheuren in hun muren, verzakte gevels, panden die onbewoonbaar zijn. En toch gaat de gaswinning door. Samen met zo’n 600 klimaatactivisten uit heel Europa leggen de Groningers vanaf vandaag de gaswinning twee dagen lam met een zitblokkade.
Van nature zoeken Groningers geen problemen. Ze houden niet van protesteren. In Nederland staan ze bekend als ‘nuchtere Groningers’. Hun motto is: doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg. Maar vandaag blokkeren ze een cruciale schakel in de gasproductieketen in Groningen. Dat mag niet. Het is illegaal. Maar hoe staat dat in verhouding met wat zij ervaren, elke gasbeving weer? Er waren al meer dan 1.100 bevingen. Sinds 2012 is er al minstens 84.000 keer schade gemeld.
Wegversperring
Al jarenlang strijden de Groningers voor hun rechten: een recht op een veilig huis zonder gasbevingen. En het recht op vergoeding van de schade aan hun huizen. Op beide kregen ze geen gehoor. Nu luistert de overheid, maar het gaat nog steeds mondjesmaat. Economische belangen gaan nog steeds voor. Woon je toevallig op een plek waar fossiele brandstof in de grond zit, heb je ‘dikke pech’. Foto’s waarmee je de schade aan je gevel aantoont, helpen niet. De NAM hangt letterlijk een grote poster voor de gevel om de schade te verhullen.
De tijd van het verhullen is voorbij. Als de overheid geen verantwoordelijkheid neemt, moeten we het zelf doen, vinden de Groningers. Daarom arriveren op dinsdagochtend 28 juli om 11 uur zo’n zevenhonderd mensen voor de poorten van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM). Twee dagen lang versperren ze hier de weg voor vrachtwagens met het giftige aardgascondensaat.
Hun zitblokkade is gericht tegen de NAM, de exploitant van het Groningse aardgas. De NAM is eigendom van de oliemagnaten Shell en Exxon. Maar de actie is evengoed gericht tegen de Nederlandse overheid, die goud geld verdient met de aardgasbaten en niet over de brug wil komen. Gas is een bron van inkomsten voor de overheid en bovendien heeft Nederland een zeer wijdverbreid gasnetwerk. Nagenoeg alle huizen zijn voor hun verwarming en fornuis aangesloten op Gronings gas. Hetzelfde geldt voor zo’n anderhalf miljoen Belgen.
Steun
De Groningers krijgen steun van klimaatactivisten. Samen opereren ze onder de vlag van Code Rood. De klimaatactivisten zijn uit onder andere Nederland, België, Frankrijk, Duitsland, Engeland en Scandinavië toegestroomd. Onder hen bevinden zich ook mensen die – net als de Groningers – eigenlijk niet van problemen en protesteren houden. Toch stappen ook zij over hun reserves heen en blokkeren ze samen met de Groningers de uitrit van het NAM-tankenpark in Farmsum.
De overheid zegt al bijna dertig jaar dat ze het klimaatprobleem via de markt willen oplossen. Er zijn subsidies om schone energie te stimuleren, maar nog steeds gaat er veel meer overheidssubsidie naar kolen, olie en gas. Wereldwijd gaat het om miljarden. Dat is dweilen met de kraan open. Overheden hebben zoveel moeite om de fossiele industrie beperkingen op te leggen, dat de optie niet eens ter sprake komt in klimaatonderhandelingen. Waarom mag de fossiele industrie nog steeds reclame maken? Waarom krijgen ze nog vergunningen voor nieuwe boringen, ook in Nederland?
NAM heeft zo lang mogelijk uitgesteld om te erkennen dat het de gasbevingen (aardbevingen klinkt alsof het een natuurlijk fenomeen is) veroorzaakt. Shell en Exxon wisten al in de jaren tachtig wat olie en gas deden met onze leefomgeving. Ze wisten toen al dat hun producten menselijk leven op veel plekken onmogelijk maken. Toch bleven hun businessmodellen gericht op winst maken. Nog meer winst.
Nu het kalf bijna verdronken is, nu het water de Groningers tot de lippen staat, laten overheid en fossiele bedrijven opeens van zich horen. En opvallend genoeg gebruiken ze vrijwel dezelfde woorden om de gemoederen van bewoners te sussen. Ze erkennen de schade, wekken de indruk dat ze iets doen, plakken een paar pleisters, maar het is niet genoeg. Elke vorm van urgentie ontbreekt. Korte termijnbelangen en geld gaan nog altijd voor.
Hoe eensgezind de wetenschap ook aantoont wat de oorzaak is van klimaatverandering, hoe onze leefomgeving ook achteruitgaat en beschadigd raakt, de fossiele industrie kachelt gewoon door. Met een stempel van goedkeuring van onze overheid.
En dan breekt nood wet.
Foto: Tim Wagner
Foto: Tim Wagner
Foto: Tim Wagner
