Geachte ANP redactie,
Namens Code Rood, neem ik contact met u op naar aanleiding van de berichtgeving van het ANP rondom de door Ende Gelände georganiseerde protesten tegen de bruinkoolindustrie in Duitsland afgelopen weekend. Bij deze protesten was vanuit Nederland ook Code Rood aanwezig, en wij hebben meerdere persberichten uitgestuurd voor en tijdens de acties en hadden woordvoeders ter plaatse om over de lopende ontwikkelingen te rapporteren. Desondanks zijn er in de ANP berichtgeving grote fouten gemaakt, die vervolgens – logischerwijs – door veel media zijn overgenomen. Hierdoor is een beeld neergezet van de acties dat onjuist en tendentieus is, en is de aandacht afgeleid van het werkelijke probleem: De enorm schadelijke gevolgen van de bruinkoolwinning en de gevaren van de klimaatcrisis waarin we ons bevinden.
Het ANP heeft meerdere berichten uitgezet in het kader van bovengenoemde protesten. Via dit schrijven willen we een klacht indienen over drie van deze berichten, allen van 22 juni 2019:
1. Rel bij klimaatbetoging Duitsland
2. Agenten gewond bij klimaatbetoging Duitsland
3. Brand tankstations bij Duitse klimaatbetoging
In de eerste berichtgevingen sprak het ANP van een “rel” tussen actievoerders en politie, waarbij politiemensen gewond zouden zijn geraakt. Dit is echter zowel een sensationele als foutieve weergave van de feiten. Een ‘rel’ impliceert dat de actievoerders gewelddadig waren. In de actieconsensus van de duizenden activisten van Ende Gelände staat geweldloosheid, en het garantstellen van de veiligheid van zowel politieambtenaren, werknemers van mijnbouwbedrijf RWE en de actievoerders zelf centraal. Het vele filmmateriaal van Ende Gelände en andere nieuwsmedia die aanwezig waren bij de protesten bevestigen dat er geen ‘rellen’ waren en dat er geen bewijs is van geweld tegen politie, die wel pepperspray en wapenstokken gebruikte tegen de actievoerders. De focus op gewonde agenten, zonder iets te zeggen over gewonde actievoerders is tendentieus. De aard van de verwondingen wordt niet duidelijk en ook niet of de verwondingen ontstaan zijn door toedoen van de actievoerders. Over gewonde actievoerders, waarvan enkele met botbreuken door buitensporig geweld van de politie, wordt niets vermeld. Deze eenzijdige berichtgeving wekt een geheel onjuiste indruk van de feiten.
Naar aanleiding van dit bericht hebben wij direct, en tot tweemaal toe, contact opgenomen met de buitenland redactie van het ANP. Desondanks is de berichtgeving niet aangepast. De redactie had geen tijd om te praten met een woordvoerder die vanuit de blokkade belde. Onze woordvoerder zou teruggebeld worden. Dit is echter nooit gebeurd.
In een volgend bericht sprak het ANP van een “Brand bij tankstations bij Duitse klimaatbetoging”. Wij vragen ons af welke bronnen het ANP hiervoor gebruikt heeft. Van branden in tankstations in Monchengladbach is geen sprake geweest. Ook zijn er geen foto’s of video’s beschikbaar van deze vermeende branden. Zoals hierboven al vermeld staat veiligheid bij Ende Gelande en de andere organiserende groepen voorop. Het in brand steken van tankstations is op geen enkele manier te rijmen met onze manier van actievoeren. Ook is er in dit bericht sprake van de bezetting van een “mijngebouw”. Wij vermoeden dat dit het resultaat is van een foutieve vertaling van het Duitse woord voor dagbouwmijn (‘Tagebau’), waardoor er volgens de Nederlandse media opeens niet-bestaande gebouwen bij de mijn waren bezet.
De verslaglegging van het ANP is niet alleen schadelijk voor de deelnemende actievoerders en de organisatie van Ende Gelände, maar door vermeende verwondingen van agenten en niet-gecontroleerde informatie over brandstichting in tankstations te verkiezen boven berichtgeving over de context van levensbedreigende klimaatontwrichting waarbinnen de protesten zich afspelen, wordt ook het publieke belang geschaad. In de berichtgeving wordt nergens vermeld dat de bruinkoolindustrie in het Rijnland de grootste bron van CO2-uitstoot in Europa is, noch wordt er aandacht besteed aan de motivatie van actievoerders of de urgentie van het probleem. Dit ondanks het feit dat wij meerdere malen contact hebben proberen op te nemen met het ANP om deze kant van het verhaal te belichten en de foutieve berichtgeving te rectificeren.
Inmiddels is in de Duitse media meer informatie bekend geworden over gewonden bij de acties:
‘De acties van Ende Gelände, waarbij van donderdag tot en met zondag meer dan 5000 mensen betrokken waren die een rails bezet hielden aan de bruinkoolcentrale Neurath en de open pit Garzweiler II, werden volgens de politie van Aken enkele duizenden ambtenaren gebruikt. Een totaal van 16 van hen raakten gewond in actie. Maar de meesten van hen waren zo licht dat de getroffenen hun werk konden voortzetten. Slechts vier politieagenten waren uitgeschakeld vanwege hun letsel. Volgens politie-woordvoerster Petra Wienen waren er vooral gewonden aan ledematen, bijvoorbeeld door knikken of vallen. Een wond moest worden gehecht, een ambtenaar had problemen met de bloedsomloop. Hoeveel van de verwondingen direct door activisten werden veroorzaakt, is onduidelijk. In vier gevallen werd opgemerkt dat de verwonding ontstond door een verzetsdaad, aldus de politie.’
De woordvoerder van Ende Gelande zegt hierover:
‘Meer dan 6000 activisten uit heel Europa hebben zich aangesloten bij de consensus over actie en hebben behoedzaam gehandeld,” concludeert woordvoerder Nike Mahlhaus van Ende Gelande. De politie heeft ondertussen op veel plaatsen “mensen zonder reden geslagen”, zei hij. Daarom moesten minstens vijf mensen in ziekenhuizen worden behandeld met gebroken botten of schedelletsel. Daarnaast waren er enkele tientallen lichtgewonden, namelijk door pepperspray, wapenstokken en uitdroging als gevolg van geweigerde drinkwatertoevoer door de politie.’
Het is duidelijk dat dit een heel ander beeld geeft dan wat er vanuit het ANP is gerapporteerd. De foutieve berichtgeving had makkelijk voorkomen kunnen worden als de moeite was genomen om met onze perswoordvoerders te praten of de overvloed aan livestream-, foto- en videobeelden te bekijken via facebook, twitter, flickr en instagram.
Wij verzoeken u dan ook dringend om toelichting te geven rondom de bovengenoemde punten, en de bronnen waarop het ANP zich heeft gebaseerd bij de totstandkoming van deze berichtgeving. Wij doen dit verzoek ook namens de 100+ aanwezige Nederlanders. We zien uw reactie, liefst publiekelijk, tegemoet. We staan ter beschikking voor verdere correspondentie.
Hartelijke groet, namens Code Rood,
Hanneke van Houten
UPDATE: Zojuist hebben we uitgebreid met het ANP gesproken. Ze erkennen en betreuren de feitelijke onjuistheden in de berichtgeving en het feit dat de stem van de aanwezige Nederlanders niet is meegenomen. De berichtgeving van het ANP is gebaseerd geweest op de berichtgeving van het Duitse nationale persbureau. Over de totstandkoming van die berichtgeving zijn door Ende Gelande ook vraagtekens geplaatst. Zowel wij als ANP willen voor de toekomst graag voorkomen dat dit op deze manier nog een keer gebeurt, en we hebben afspraken gemaakt over hoe we het contact kunnen verbeteren om in het vervolg sneller en completer op actualiteit te kunnen reageren. Hoewel we het niet op alle punten met elkaar eens waren, was het een goed en open gesprek en het geeft ons vertrouwen dat het in de toekomst beter gaat. Tot zover!