Op 14 maart slaan wij, samen met meer dan 100 andere groepen in Nederland en in ruim 40 steden, het Klimaatalarm.* Hoewel corona door enkele burgemeesters gebruikt werd als reden om het demonstratierecht verder in te perken, wordt er een krachtig signaal afgegeven: de klimaatcrisis moet aangepakt worden! De politiek mag het dan onder het tapijt lijken te vegen, wij strijden door en laten op 14 maart van ons horen. Langer wachten is geen optie. De oproep van het Klimaatalarm is een stap in de goede richting, maar klimaatcrisis vergt een radicalere aanpak, met een dekoloniaal, antikapitalistisch en strijdbaar verhaal.
Dekoloniaal
Klimaatontwrichting komt voort uit de idee dat exploitatie acceptabel is. Exploitatie van natuur en planeet – maar ook exploitatie van mensen. ‘Klimaatontwrichting is een koloniaal probleem met een dekoloniale oplossing,’ schreef de stichting Aralez al eerder in aanloop van het Klimaatalarm. Wij scharen ons daar achter. Klimaatverandering is niet alleen een probleem omdat het in de toekomst mensenlevens kost – klimaatontwrichting kost nu al levens. Solidariteit gaat wat ons betreft daarom niet alleen maar verticaal, richting verschillende generaties, maar ook horizontaal, tussen verschillende strijden.
Daarnaast zijn de meest vitale en systematische oplossingen terug te vinden in levenswijzen van inheemse volken. Het klimaatprobleem is geen kwestie van de mens die een virus is op deze planeet, maar het gevolg van een levenswijze die westerse landen hebben opgenomen en vervolgens over de hele wereld hebben uitgezet. Inheemse volken, zoals bijvoorbeeld stammen in wat nu Australië wordt genoemd, hebben tienduizenden jaren in balans met hun omgeving geleefd zonder die uit te buiten. Inheemse volken hebben de sleutel tot de oplossingen, maar worden op politiek wereldtoneel nog steeds als token gebruikt, genegeerd en uitgebuit.
Er wordt nog te vaak gedacht dat alleen door een beroep te doen op emoties van eigenbelang mensen in beweging komen. Tuurlijk, toekomstige generaties in Nederland gaan het niet makkelijk krijgen en zullen geconfronteerd worden met een existentiële crisis. We moeten echter af van het idee dat alleen een narratief dat direct aansluit bij mensen hun dagelijkse realiteit de enige “strategische” is. Laten we in plaats daarvan vertellen over het geweld dat de fossiele industrie aanricht en het veeltal klimaatrampen dat nu al buiten ons directe zicht plaatsvindt. We moeten ervoor kiezen om dit dichterbij te brengen, in plaats van krampachtig vast te houden aan dat wat al dichtbij lijkt. Alle levens tellen, en het erkennen daarvan is een cruciale stap richting klimaatrechtvaardigheid. Dekolonisatie van de klimaatbeweging betekent erkenning van de gedeelde wortels van klimaatontwrichting, kolonialisme, slavernij en racisme: uitbuiting.
Antikapitalistisch
Er bestaan geen échte klimaatoplossingen binnen ons kapitalistische systeem. De voornaamste reden dat er zo lang geen klimaatactie is genomen is omdat maatregelen vaak direct in strijd zijn met de belangen van de kleine en machtige elite. Hun winst komt voort uit het uitbuiten van mens en planeet, dus logischerwijs zetten zij alles op het spel om hun positie te behouden. Keer op keer wordt geld als excuus gebruikt voor het aanrichten van ecocide, het verdrijven van gemeenschappen en het uitbuiten van arbeiders, overwegend arbeiders van kleur. Deze blinde prioritisering van winst boven al het andere moet worden doorbroken.
Uiteindelijk draait het om levens – van alle soorten, in het verleden en heden. Die levens zijn waardevol. Daarom richten we met Shell Must Fall dan ook onze pijlen op Royal Dutch Shell. Dit bedrijf toont perfect de oorzaak van zowel mensenrechtrenschendingen als klimaatontwrichting: winstmaximalisatie ten alle kosten. Een van de belangrijkste speerpunten van Shell’s beleid is hun ‘license to operate,’ wat het giftige bedrijf denkt te kunnen krijgen door zichzelf een groen jasje aan te trekken en consumenten schuld aan te praten. Hoewel het tegendeel gepropageerd wordt, zien wij dat het aanbod, niet de vraag, de markt stuurt. En marketing – die het aanbod probeert aan te smeren aan de consument – is onderdeel van het probleem. Onze eeuwige fixatie op groei is niet duurzaam. Deze planeet heeft grenzen die we moeten accepteren. Maar zolang industrieën die vastgeketend zijn in winstmodellen de koers van onze maatschappij bepalen, zal dit niet gebeuren.
Strijdbaar
De tijd voor vragen is voorbij. Elke minuut die we aarzelen en afwachten kost mensenlevens – weliswaar niet die van je buurvrouw, maar wel die velen anderen. De politiek heeft meer dan genoeg tijd gehad om een eerlijk en daadkrachtig klimaatbeleid op te stellen en uit te voeren. Die verantwoordelijkheid heeft ze tot nu toe niet genomen. Het is duidelijk dat we nieuwe tactieken moeten inzetten, en zelf het heft in handen moeten nemen om verandering af te dwingen. Door een sterke en strijdbare beweging op te bouwen, creëren wij de noodzakelijke verandering. Druk van buitenaf is blijkbaar nodig voordat Den Haag in actie komt. 14 maart herinnert mensen eraan dat de klimaatstrijd doorgaat en dat er regeneratieve en sociale alternatieven zijn voor onze maatschappij. 14 maart brengt het leed dat de klimaatcrisis nu al wereldwijd veroorzaakt weer onder de aandacht. En bovenal, 14 maart laat zien dat we strijdbaar zijn. Samen staan we sterk!
Breng aanstaande zondag je dekoloniale protestborden, antikapitalistische leuzen en strijdbare vrienden! Kom met ons de straat op!
*het Klimaatalarm wordt georganiseerd door de Klimaatcrisis Coalitie, bestaande uit: Milieudefensie, FNV, Greenpeace, DeGoedeZaak, Extinction Rebellion, Code Rood, Fridays For Future, Fossielvrij NL, Oxfam Novib, De Woonbond en Grootouders voor het Klimaat.