1 april 2021, Wageningen, Den Haag, Amsterdam – Internationale guerrilla ‘brandalism’ campagne haalt de misleidende marketing en lobby van de fossiele gasindustrie onderuit: wij accepteren ‘greenwashing’ niet. Klimaatactivisten laken de betrokkenheid van ABP, Atriadus DSB, en Shell bij gasprojecten die in strijd zijn met de klimaatdoelen en waar gemeenschappen worden ontheemd. In drie steden zijn posters verschenen die verschillende Nederlandse bedrijven, waaronder Shell en ABP, linken aan misstanden in Argentinië en Mozambique. Shell heeft nog niet gereageerd – noch op de posters, noch op haar betrokkenheid in deze gebieden. Ook ABP en Atriadus DSB worden genoemd in de posters vanwege hun betrokkenheid in schadelijke gasprojecten. In Mozambique namen de gewelddadige rellen de afgelopen week verder toe. Ondertussen werd ABP ook bekritiseerd voor haar samenwerking met een bedrijf van de militaire junta in Myanmar.
In verschillende steden in Europa zijn meer dan honderd ‘adhacks’ verschenen – guerilla advertenties in bushaltes en andere openbare plekken – die de misleidende marketing en lobby van de gasindustrie aan de kaak stellen. In Amsterdam, Wageningen en Den Haag verschenen de afgelopen dagen ook posters. Deze maken aan de voorbijgangers de betrokkenheid van Shell, pensioenfonds ABP en Atriadus DSB kenbaar in desastreuze gasprojecten in Mozambique. Ook zijn er posters die Shell en ABP laken voor hun betrokkenheid in het ‘fracken’ van inheems land in Argentinië. De ‘adhack’ is niet geclaimd door een specifieke organisatie, maar gemotiveerd door een gedeeld gevoel van onrecht door verschillende mensen uitgevoerd.
Niet hier, en nergens anders. Het afkeuren van mensenrechtenschendingen en klimaatverandering is niet plaatsgebonden.
“Niet hier, en nergens anders. Shell en de NAM hebben Groningen leeggezogen en kapot gemaakt. Nu doen ze hetzelfde gewoon in andere gebieden, met dodelijke gevolgen,” aldus Groningse gedupeerde Anne de Boer. Schoon gas – zoals de Groningers al weten – bestaat niet. Rechtvaardigheid houdt niet alleen in dat de gedupeerde Groningers gecompenseerd worden, maar ook dat buiten onze landsgrenzen de praktijken van Shell tot halt gebracht worden. Niet alleen is gas door methaan-lekken een ramp voor het klimaat en onverenigbaar met het klimaatakkoord van Parijs, het bouwen van de installaties vernietigd ook gemeenschappen. De posters tonen advertenties en slogans van bekende gas leugenaars die aangepast zijn naar de werkelijke gevolgen van hun winstzucht.
Justice Ambiental: Mozambique is er niet om uit te zuigen voor Europese bedrijven
In Mozambique zijn Shell en ABP al meer dan een decennium betrokken bij het ontwikkelen van een LNG (vloeibaar gas) installatie in de Cabo Delgado regio. Atriadus DSB zegt dat er nog een besluit genomen moet worden over hun betrokkenheid, Total geeft in een publicatie aan dat Atriadus DSB betrokken is. Dit zou gaan om 640.000.000 USD exportkredietverzekeringssteun van de Nederlandse overheid. Terwijl internationale bedrijven de lokale gemeenschap verdrijven en uitbuiten om infrastructuur te bouwen voor hun bedrijfsvoering, hebben aanvallen van rebellen die aanwezig zijn sinds de bedrijven zich met de regio gingen bemoeien geleid tot honderdduizenden binnenlandse vluchtelingen. De aanvallen van de rebellen zijn afgelopen week verhevigd.
Vorig jaar kondigde Shell aan haar plannen met de GTL fabriek te annuleren, maar het bedrijf moet nog bevestigen of hun koopcontracten daadwerkelijk zijn geannuleerd. De posters wijzen erop dat het afblazen van de plannen niet het einde is van hun verantwoordelijkheid. Zelfs als ze niet doorzetten, draagt Shell nog steeds verantwoordelijkheid voor haar aandeel in het ruïneren van levensonderhoud van de ontheemde vissers die werden gedwongen uit hun dorpen voor de gasontwikkeling.
Ook pensioenfonds ABP is verwikkeld in de Mozambique LNG installatie door de actieve oliegigant Total te financieren. Atriadus Dutch State Business is volgens een officieel statement van Total ook co-financier van de LNG in Mozambique, maar geeft dat niet zelf toe.
Het Palma district was het doel van een gewapende aanval afgelopen 24 maart. De 72 daar op volgende uren bleven schoten gelost worden in Palma. Een schip van Total Oil bracht alleen de eigen werknemers in veiligheid, de tientallen mensen die bij de haven verzameld waren werden geweigerd. Lokale campaigners van Justicia Ambiental vertellen dat de sociale spanningen zijn begonnen toen de gasbedrijven zich vestigden, doordat volledige gemeenschappen een nieuwe woonplaats moesten vinden door, en er niet gecompenseerd wordt. “Shell denkt dat het landen kan uitzuigen, en dat als dat uit het zicht gebeurd, dat ongestraft kan. In Mozambique zijn zowel de mensen als het land gewelddadig en onomkeerbaar getroffen door de gas industrie. Dat is omwille van Europese bedrijven en landen om goedkoop gas te krijgen- ze gaan door met hun extractivistische praktijken om economische macht over het globale zuiden te houden. Landen zoals Mozambique dragen de gevolgen van zowel de ontwikkeling van gas als van de verdere uitstoot – in 2019 teisterden twee dodelijke cyclonen het land. Shell mag zich niet verstoppen, en mag niet langer in Europa verdienen ten koste van de mensen in Mozambique,” aldus Anabela Lemos, directeur van Justicia Ambiental/Friends of the Earth Mozambique.
Ophef ABP niet alleen om Myanmar, maar ook om Vaca Muerta
Vaca Muerta in West Argentinië huist een van de grootste schaliegas reservaten ter wereld, die op dit moment nog in de ontwikkelingsfase zit. De jacht op schaliegas heeft land-, water,- en lucht vervuiling met zich meegebracht, en de verwoesting van inheemse gebieden en gemeenschappen. Er zijn desastreuze sociale gevolgen voor lokale gemeenschappen in Neuquen, Rio Negro, La Pampa en Mendozaand. Shell speelt een sleutelrol in de gasontwikkeling die hier aan bij draagt, en pensioenfonds ABP speelt een sleutelrol in de financiering. In Nederland voert FossielVrij campagne om ABP fossielvrij te maken. Naast dat projectontwikkelingen van het pensioenfonds in strijd staan met de klimaatdoelen, is ABP ook recent in opspraak geraakt door haar belangen in Myanmar. Anderhalf jaar geleden bleek uit een VN rapport dat miljoenen aan omzet in Myanmar komen door samenwerkingen van het leger met internationale bedrijven. Zowel Shell als ABP werden toen genoemd.
Niet hier, en nergens anders: Shell Must Fall
Net zoals biomassa niet ‘schoon’ is, is ook gas een schijnoplossing. Ook in Farmsum (Groningen) zijn gevaarlijke gaslekken geweest. Gedupeerde Groninger Anne de Boer: “Er is ons nooit verteld wat de gevolgen zouden zijn van het leegzuigen van de provincie. Ondertussen zitten er scheuren in het huis van mijn schoonouders en buren, en ben ik bang voor wat de volgende aardbeving gaat doen met mijn eigen kinderen. Dit soort gevaarlijke keuzes moeten gewoon niet worden gemaakt. Niet hier, en nergens anders. In Mozambique zijn net zo goed ouders die willen dat hun kinderen niet het slachtoffer worden van gaszucht. Deze poster-actie is in solidariteit met alle slachtoffers van de fossiele industrie. Van Groningen tot Vaca Muerta (Argentina) to Mozambique. De NAM/Shell wist eind jaren 60 al wat de eventuele gevolgen voor Groningen zou zijn met de gas winning, bodemdaling en onnatuurlijke aardbevingen. Maar Shell probeert hier iedereen de mond te snoeren – en er zijn veel mensen in de politiek die voor Shell hebben gewerkt en andersom. De hand die je voed bijt je dan niet.”
Code Rood, die in 2018 actie voerde in Groningen, is onderdeel van de campagne ‘Shell Must Fall’, en zet zich in voor het ontmantelen van Shell en een rechtvaardige energietransitie. Woordvoerder Maria Rietberg: “We hebben deze posters opgehangen, samen met andere mensen die zich druk maken om het klimaat, omdat we weten dat Shell niet uit zichzelf mensenlevens boven winst zal zetten. Dat deed ze niet ten tijde van de Apartheid in Zuid Afrika, dat deed ze niet toen het bedrijf voor het eerst leerde over klimaatverandering. Waarom zou dat nu anders zijn?”
Shell Must Fall roept op tot een internationale decentrale actieweek tegen Shell. Het recent gepubliceerde rapport van TNI, SOMO en Code Rood ‘Future Beyond Shell’ zet goed uiteen op welke manier Shell een obstakel is voor een eerlijke energie transitie.
Ons (engelstalige) achtergrond artikel geeft een verdere introductie op #CleanGasIsADirtyLie en de situatie in Argentinie en Mozambique.