In de ondoordringbare jungle van Sumatra, vlak bij de kleine Babalaanse rivier, ligt het dorp Pangkalan Brandan. De plek stond altijd bekend om een bijzonder soort fenomeen: rond de nederzettingen borrelde olie vanuit de grond omhoog. Sinds mensenheugenis hadden de mensen van Pangkalan Brandan de vloeistof gebruikt voor hun fakkels en om hun boten waterdicht te maken. Toch had niemand ooit het idee gehad om veel geld te verdienen aan deze kostbare bron. Totdat Shell kwam: opgericht als samenwerking tussen Nederlandse kolonialisten en Britse handelaars 1907, is het primaire doel van Royal Dutch Shell om zoveel mogelijk winst te genereren door olie uit plaatsen als Pangkalan Brandan te halen en te verkopen over de wereld.
Sinds de oprichting werd Shell geconfronteerd met heftige weerstand. Omdat lokale bevolking vaak weigerde om voor Shell te werken, nam het bedrijf contractwerkers uit Java, Singapore en Penang en andere plaatsen aan. Dit weerhield werknemers niet van het organiseren van verzet: In 1920 organiseerden arbeiders een staking bij de dochteronderneming van Shell in Pangkalan Brandan en dwongen het bedrijf om in te stemmen met hun eisen. In 1926/27 namen Shell-arbeiders deel aan een volledige opstand tegen de koloniale overheid op Java en Sumatra. Werknemers die bekend stonden als lid van de dekoloniale nationalistische partij Partindo, werden ontslagen. Duizenden vakbondsleden werden gearresteerd. Veel van de gearresteerden werden naar het concentratiekamp, ‘Boven Digoel’, in Nieuw-Guinea gestuurd en sommigen werden zelfs geëxecuteerd.
Na de Indonesische Revolutie, die resulteerde in de omverwerping van het Nederlandse koloniale regime, werd de olie-industrie achtereenvolgens genationaliseerd: Shell was gevallen! Desondanks blijft Shell actief in de regio: In Singapore staat de grootste Shell raffinaderij ter wereld. Deze was onlangs in het nieuws vanwege het ontslag van honderden werknemers. In Brunei heeft Shell nauw samengewerkt met het autocratisch regime dat bekend staat om zijn schendingen van mensenrechten. Shell heeft ook controversiële operaties in Myanmar, Maleisië, Thailand, de Filipijnen, Hongkong en zelfs in Indonesië (waar Shell opnieuw is verschenen na de opening van de economie van het land in het neoliberale tijdperk).
Geschiedenis toont aan: niet alleen Shell ‘ s oorsprong ligt in Zuidoost-Azië – maar daar liggen ook de wortels van verzet! Een eeuw na de eerste grote stakingen bij Shell in Pangkalan Brandan is het hoog tijd om Shell eindelijk zelf naar de geschiedenisboekjes te verplaatsten – in Zuidoost-Azië en over de hele wereld!
Doe mee met de wereldwijde actiedag op 18 mei! Kijk voor meer info over Shell ‘ s koloniale oorsprong op: https://futurebeyondshell.org/birth-of-a-corporate-colonial-player/
