Gezamenlijke informatie avond van Fossielvrij, Code Rood en Extinction Rebellion over politie & inlichtingendiensten en de klimaatbeweging. Voor klimaatactivisten die vragen hebben over wat de recente aandacht vanuit deze instanties voor ons betekenen. En hoe we daar mee omgaan.

De afgelopen maanden zijn zeker vijf klimaatverdedigers die actief zijn voor Fossielvrij, Exctintion Rebelion en Code Rood benaderd door deels anonieme politie-medewerkers. Hun opdringerige vraag was: wil je voor ons spioneren in je eigen actiegroep en de klimaatbeweging? Zo’n onverwachts bezoek aan huis door de agenten die weigeren te zeggen wie ze zijn is intimiderend. Zeker omdat ze duidelijk laten merken wel alles van jou te weten. Heeft de inlichtingentak van de politie niets beters te doen dan burgers lastig vallen die zich in hun vrije tijd inzetten voor een veilige samenleving in de toekomst?

Op onze websites lees je kort hoe de inlichtingentak van de politie ons heeft benaderd en hoe wij hier gezamenlijk en publiekelijk op reageren. Tot slot 3 tips over wat jij kunt doen als dit jou overkomt. Want ze zijn duidelijk ‘op jacht’.

“Je bent ons positief opgevallen”, zo begonnen de gesprekken met Femke en Bas en de klimaatverdedigers. Daarna kwam de vraag of we informant wilden worden. Of we een relatie wilden opbouwen om regelmatig informatie te delen over de klimaatbeweging. “Dat kan bijvoorbeeld op een bankje in het park. Dan spreken we af dat we oud-collega’s zijn.” We mochten met niemand over het bezoek praten.

Iemand van Extinction Rebellion werd benaderd in de bus, op weg naar zijn werk. Iemand van Code Rood kreeg een brief thuis, en werd in zijn voortuin aangesproken. Iemand van Fossielvrij kreeg onverwachts bezoek aan huis. Dit gebeurde allemaal in april 2019. Maar ook een paar jaar geleden is de klimaatbeweging benaderd en staat de klimaatbeweging genoemd in publieke documenten van de inlichtingendiensten als ‘aandachtspunt’. En werden rond onze actie in Groningen verschillende mensen benaderd. En we weten dat politie en inlichtingendiensten al tientallen jaren proberen om informanten te werven in actiegroepen. Het is hun standaard praktijk.

Als de ze opeens op je stoep staat, is dat op meerdere manieren intimiderend. Op persoonlijk vlak: er lopen mensen door je huis die je boekenkast scannen en je heel expliciet laten weten dat ze je Facebook strak in de gaten houden. In alle gesprekken werden onderhuidse bedreigingen gedaan. We weten wie je bent, en niet mee werken kon wel eens consequenties hebben. Gelukkig staat binnen onze organisaties zorgen voor elkaar en solidariteit hoog in het vaandel. En dus hebben de mensen die benaderd werden niet gezwegen over deze nare gesprekken maar steun bij mede activisten gezocht. En komen we nu met een gezamenlijk antwoord.

We vinden de aandacht van politie en inlichtingendiensten ongepast. Onze organisaties – Code Rood – Extinction Rebellion en Fossielvrij – brengen geen mensen in gevaar, zijn transparant en open. Dat zijn noodzakelijke ingrediënten om uit te groeien tot de brede burgerbeweging die nodig is om de klimaatcrisis nog enigszins binnen de perken te houden. We zijn soms burgerlijk ongehoorzaam, maar doen dat altijd met open vizier. Aan de andere kant zien we de aandacht van de AIVD ook als blijk van waardering. Blijkbaar is wat we doen zo effectief dat we een bedreiging zijn geworden voor de status quo.

We zijn een open beweging en precies dat maakt ons sterk. We zijn niet te stoppen, zelfs als ze precies weten wat we van plan zijn. Bovendien is de klimaatcrisis te belangrijk, we zijn niet bang voor de juridische risico’s die we soms moeten nemen. En om dat te benadrukken publiceren we vandaag samen met Fossielvrij en Exctintion Rebellion een gezamenlijke open briefin het NRC aan de inlichtingentak van de politie. NRC publiceerde ook een eigen artikel.

Tips: Wat moet je doen als je wordt benaderd door politie of AIVD?

1. Ga niet in gesprek of kap een lopend contact af
Helaas zijn dit soort benaderingen door politie of AIVD legaal in Nederland en gebeurt het regelmatig. We raden iedereen aan om niet met ze in gesprek te gaan en het gesprek af te kappen zodra je weet waarvoor ze komen. Ben je op hun ‘aanbod’ ingegaan en heb je toegezegd mee te werken? Stop er mee. Het is je recht om het gesprek en het contact af te kappen en dat heeft geen juridische gevolgen. Hoe langer je praat, hoe meer ze je onder druk zullen zetten om door te gaan. En daar zijn ze vaak niet zachtzinnig in.

2. Praat erover, wees open
Hebben ze je (ooit) benaderd? Of ben je al in gesprek met ze? Vraag om hulp. Bijvoorbeeld bij Buro Jansen & Janssen. Zij zijn de ‘watchdog’ van de Inlichtingendiensten. Desgewenst houden zij jouw identiteit anoniem. Praat er ook over met je mede-activisten. Het is niets om je voor te schamen, het kan iedereen overkomen. En omdat het een intimiderende ervaring kan zijn, moeten we iedereen die dit is overkomen helpen.

3. Word niet paranoia
Waar we ook voor willen waarschuwen is paranoia. Ja, soms hebben we iets te verbergen. Zeker als we burgerlijk ongehoorzame acties plannen. Maar te veel geheimzinnigheid of wantrouwen naar nieuwe mensen gaat ons alleen maar in de weg staan. En dat is precies waar de ze op uit zijn. En wij willen juist groeien!

Meer weten over inlichtingendiensten en activisme, zie de website van www.burojansen.nl Heb je vragen aan ons, neem gerust contact op.